De Nederlandse zwemcoach Maria Johanna Braun-Voorwinde, indertijd beter bekend als Ma Braun, was in de jaren ‘20 en ‘30 van de vorige eeuw zeer succesvol als trainster van verscheidene Nederlandse topzwemsters.

Zij hanteerde keiharde trainingsmethoden. Mede daardoor wist zij onder andere haar talentvolle pupil Rie Mastenbroek tot een internationale zwemsport-heldin te maken. Rie sleepte onder Ma Braun’s leiding maar liefst drie Olympische titels in de wacht en zij won verschillende gouden en zilveren medailles en kampioenschappen tijdens landelijke en Europese toernooien.

Het samenwerkingsverband tussen Ma Braun en Rie Mastenbroek, dat op een ongemakkelijke mix van absolute gehoorzaamheid en ijzeren discipline gestoeld was, eindigde uiteindelijk in een knallende ruzie, waarna Rie haar sportcarrière abrupt beëindigde. De oorzaak van die ruzie is, na de vele jaren die er inmiddels verstreken zijn, niet meer te achterhalen, maar het is heel goed denkbaar dat de militaristische opvattingen en methodes die Ma Braun er op nahield en hanteerde, er voor een belangrijk deel debet aan zijn geweest.

Eerder al had Ma Braun zich opgeworpen als de persoonlijke zwemcoach van haar in 1911 geboren dochtertje Marie (zus) Braun, die al op tweejarige leeftijd zeer gericht door haar getraind werd, waardoor het kindje in haar derde levensjaar haar eerste zwemdiploma wist te behalen. Ma Braun trainde haar dochtertje vervolgens jarenlang op een veeleisende en rechtlijnige manier en hoewel haar aanpak ook toen al internationale successen opleverde, kwam het uiteindelijk zelfs ook tussen moeder en dochter tot een breuk, met name op het emotionele vlak.

Marie won in 1927, tijdens de EK in Bologna, goud op de 400 meter vrije slag en zilver op de 100 meter rugslag, terwijl zij daarnaast, als lid van de Nederlandse estafetteploeg zilver op de vier keer honderd meter veroverde. In 1928 won zij tijdens de Olympische Zomerspelen in Amsterdam Goud en Zilver en vestigde zij terloops ook nog even een nieuw individueel wereldrecord. Zij was de eerste vrouwelijke Olympisch zwemkampioen in de geschiedenis van ons land en zij werd door een groot deel van het Nederlandse volk op handen gedragen.

Zelf bleef Marie er altijd nuchter onder en in haar latere leven wilde zij zelfs nooit meer aan haar min of meer gedwongen sportcarrière herinnerd worden. Zij dumpte alle medailles en onderscheidingen voorgoed in een afvalemmer en nam het haar moeder nog jarenlang kwalijk dat die haar een normale kindertijd en vooral ook een aantal vrije en gezellige tienerjaren, samen met vriendinnen en vrienden, ontzegd en ontnomen had. Marie leefde immers op strenge diëten, moest veel en zwaar trainen en moest elke dag vroeg naar bed.

Bij het maken van bovenstaand filmpje, op basis van hartverwarmende filmfragmenten, afkomstig van het historische Polygoon Bioscoopjournaal van 1931, heb ik het verhaal van dochter Marie bewust centraal gesteld. Waarschijnlijk heeft Ma Braun in diepste wezen wel het beste met haar dochter voor gehad, toen zij haar jarenlang aan ijzeren trainingsschema’s onderwierp en het zal ook wel zo zijn geweest, dat zij ergens wel van haar kind heeft gehouden. Maar haar kind had in diepste wezen geen keus. Zij had een lief en trouw karakter en wilde haar goedbedoelende moeder niet teleurstellen. Het is ook nu nog een herkenbaar verhaal.

Zelfs nadat zij getrouwd was, werd Marie min of meer gedwongen om topsport op internationaal niveau te bedrijven. Zij had niet de moed om zich aan de dwingende invloed van haar moeder te ontworstellen.

Maar gelukkig voor haar, overkwam haar een geluk, bij een ongeluk.

Meer over Marie (zus) Braun en haar moeder vind je onder meer op Wikipedia en op verschillende andere blogs en websites. De historische neelden in dit filmpje heb ik rechtenvrij mogen downloaden van www.openbeelden.nl. Ik zou zeggen; geniet er maar even van.